ABD eski başkanı Donald Trump, teknoloji devi Apple’a üretim merkezlerini Amerika’ya taşıması yönünde sert bir çağrıda bulundu. iPhone’ların yurtdışında üretilmeye devam etmesi hâlinde yüksek oranlı gümrük vergileri uygulayacağını belirten Trump’ın açıklamaları, sektörde yankı uyandırdı.
Trump’tan Apple’a Net Mesaj: Üretim Yerini Değiştirin
Donald Trump, seçim kampanyası kapsamında yaptığı son konuşmada Apple’ı doğrudan hedef alarak, iPhone üretiminin artık ABD sınırları içinde yapılması gerektiğini söyledi. Çin, Hindistan ve Vietnam gibi ülkelerde üretim yapan Apple’a yönelik bu uyarının arkasında, Amerikan iş gücünün desteklenmesi ve dış ticaret dengesinin korunması gibi nedenler bulunuyor.
Trump’ın ifadeleri dikkat çekiciydi:
“Apple, iPhone’ları ya Amerika’da üretecek ya da %25 vergiyle karşılaşacak.”
Bu açıklama, Apple’ın mevcut üretim modeli açısından ciddi bir baskı anlamı taşıyor.
Apple’ın Mevcut Üretim Stratejisi Ne Durumda?
Apple, yıllardır üretiminin büyük bölümünü Çin’de Foxconn ve Pegatron gibi partner fabrikalar aracılığıyla sürdürüyor. Son dönemde ise hem maliyetleri azaltmak hem de Çin’e olan bağımlılığı azaltmak amacıyla Hindistan ve Vietnam gibi pazarlara da yöneldi.
Ancak ABD’de üretim, hem altyapı hem de iş gücü maliyeti açısından oldukça zorlayıcı bir seçenek. Uzmanlara göre, bir iPhone’un ABD’de üretilmesi hâlinde:
- Parça temini daha zor ve pahalı hâle gelebilir
- Montaj hattı için yüksek teknoloji yatırımı gerekebilir
- Ürün başına maliyet 3-4 katına çıkabilir
- Son kullanıcı fiyatları %30-50 arasında artabilir
Apple’ın bu tür bir üretim modeli benimsemesi hâlinde, küresel rekabet gücünün zayıflayabileceği konuşuluyor.
Gümrük Vergisi Tehdidi Gerçekleşirse Ne Olur?
Trump’ın önerdiği %25’lik ithalat vergisi yalnızca Apple’ı değil, dış kaynaklı üretim yapan tüm teknoloji firmalarını etkileyebilir. ABD’ye gönderilen her bir iPhone için uygulanacak bu vergi:
- Apple’ın kâr marjlarını düşürebilir
- Tüketici fiyatlarını artırabilir
- Alternatif akıllı telefon markalarına olan ilgiyi artırabilir
- ABD-Çin ekonomik ilişkilerinde yeni bir gerilim yaratabilir
Trump’ın bu hamlesi, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda politik bir mesaj niteliği taşıyor: “Amerikan markaları Amerikan topraklarında üretim yapmalı.”
Tim Cook Ne Düşünüyor?
Apple CEO’su Tim Cook, geçmişte Trump yönetimiyle sık sık temas hâlinde olmuş ve bazı politikalarda tarafsız kalmayı tercih etmişti. Ancak üretimin Amerika’ya taşınması konusuna her zaman mesafeli durmuştu.
Cook’un daha önce verdiği bir demeçte şu ifadeler yer alıyor:
“Yüksek kaliteli üretimi sürdürmek için dünya genelinde çeşitli tedarik zincirlerine ihtiyacımız var.”
Trump’ın son açıklamaları sonrası Apple cephesinden resmi bir yanıt henüz gelmiş değil. Ancak sektör uzmanları, Apple’ın bu tür baskılara karşı esnek planlar geliştirdiğini öngörüyor.
Piyasalarda Hızlı Etki: Apple Hisseleri Geri Çekildi
Trump’ın açıklamalarının ardından Apple’ın hisselerinde küçük çaplı bir gerileme yaşandı. Yatırımcılar, potansiyel vergilerin hem üretim maliyetlerini hem de satış gelirlerini olumsuz etkileyebileceğinden endişe ediyor.
Bu durum sadece Apple’ı değil; Qualcomm, TSMC gibi Apple’ın tedarikçi zincirinde yer alan teknoloji devlerini de etkileyebilir.
Diğer Şirketler de Radar Altında
Trump’ın açıklamasında yalnızca Apple’a değil, genel olarak ABD dışı üretim yapan firmalara karşı da bir mesaj vardı. Bu yaklaşım, özellikle Samsung, Lenovo, Dell gibi markaların ABD’ye ithalat yapan bölümlerini de ilgilendiriyor.
Trump’a göre, “Amerikan tüketicisinin satın aldığı teknoloji ürünlerinin, Amerika’da üretilmesi gerekir.”
Yeni Bir Ticaret Politikası Sinyali mi?
Trump’ın bu çıkışı, 2025 seçim kampanyasının ekonomik milliyetçilik temasını yeniden gündeme getirdi. Seçmenlere verilen mesaj net: “İstihdam Amerika’da kalmalı, üretim Amerika’da yapılmalı.”
Bu söylem, Trump’ın 2016’daki kampanyasına benzerlik taşıyor. O dönem de Çin merkezli üretim zincirleri eleştirilmiş ve Amerikan fabrikalarına dönüş çağrısı yapılmıştı.
Not: Bu içerikte geçen kurum ve kişi adları yalnızca haber bağlamında bilgilendirme amacıyla kullanılmıştır. Açıklamalar resmî demeçler ve basına yansıyan bilgiler temel alınarak hazırlanmıştır.
